Een spiegelend raadsel
Bart Van der Straeten in De Morgen, 19/05/2012
Er is poëzie die je leest om het plezier van het ontcijferen. De metaforen zijn helder, de knopen ontwarbaar. Op het einde van het gedicht heb je alles prettig uitgeklaard. Maar er is ook poëzie die je leest omdat je ze niet ontcijferd kunt krijgen. Omdat ze aanzetten geeft tot interpretatie, maar elke poging daartoe ook tegenspreekt. Omdat ze één richting lijkt op te gaan, maar dan toch weer een zijweggetje kiest. Omdat ze niet van a naar b gaat, maar cirkels beschrijft tussen a en z. Zulke poëzie schreef de Nederlandse dichteres Gertrude Starink. (…)
En zo getuigt De weg naar Egypte meer dan welk ander Nederlandstalig dichtersoeuvre ook van de wens om een klassiek, autonoom kunstwerk te maken dat buiten de tijd staat. Die wens komt prachtig tot uiting in de sobere en tijdloze vormgeving van het boek. Met zijn turkooizen kaft, klassieke schreefletter en dik, wit papier ontvangt het Starinks werk als een tempel. Een tempel waarin we binnen kunnen gaan, waarin we proeven kunnen afleggen, waarin we kunnen zoeken naar een antwoord. Maar we draaien er kringetjes, en als we buiten komen zien we in de spiegel alleen maar weer het raadsel dat we zijn.
Eindelijk, toch, opnieuw
Laurens Ham op deReactor.org, 04/2012
‘Gertrude Starinks De weg naar Egypte is een van die literaire meesterwerken waar u misschien wel eens van heeft gehoord, maar dat u wellicht nog nooit hebt gelezen. Weinig lezers lijken deze gedichtencyclus in vijf bundels, ontstaan tussen 1970 en 2000, van kop tot staart tot zich genomen te hebben. Nu brengt het balanseer De weg naar Egypte voor het eerst in één band uit. Het is een passende keuze voor een uitgeverij die dwars tegen de tijdgeest in ‘onmodieuze’ auteurs blijft uitgeven als Willy Roggeman en C.C. Krijgelmans of hedendaagse experimentelen als Harry Vaandrager of Pol Hoste. Voor hen die Starinks werk nog niet kenden is dit boek een prachtige kennismaking. Wie ooit een fragment van het boek las en het maar niks vond, doet er goed aan het toch nog te proberen. En de liefhebbers hebben een reden om het boek opnieuw te lezen, nu het boek in een nieuwe poëtische context hernieuwde betekenis krijgt. […] Starinks De weg naar Egypte is een monument, een boek dat als object bewondering afdwingt vanwege het verbluffende doorzettingsvermogen waarmee Starink dertig jaar lang een consequente schriftuur heeft volgehouden. Daarom zou iedere poëzieliefhebber dit vijfluik moeten lezen: omdat er maar weinig boeken zijn die zo’n onverbiddelijke structuur kennen. […] Maar wat is dat dan, die ‘volle betekenis’? Waar gáát De weg naar Egypte eigenlijk over? Die vraag heeft bijna iedere recensent zich gesteld. Eigenaardig is dat, want in de meeste poëziebundels verwachten we geen coherent verhaal. Dat we dat bij Starinks project wel doen, heeft ongetwijfeld te maken met het epische karakter ervan. […] De weg naar Egypte is wel eens gedateerd genoemd, maar het omgekeerde is waar: het boek is baanbrekend geweest door de manier waarop het de dichtbundel als concept heeft geïntroduceerd. Ook dat is een reden om het boek in de eenentwintigste eeuw te (her)lezen: omdat het een mijlpaal in de Nederlandse poëzie blijkt te zijn.’
Lees de hele recensie op deReactor.org